Eğitimde Başarıyı Etkileyen Faktörler

Öğrenci başarısının etkileyen aile kaynaklı faktörler araştırmalarda, anne-babanın tutum ve davranışları, eğitime katılım, anne-baba eğitim durumu ve ailenin sosyo-ekonomik düzeyi olarak bulunmuştur.

Aşağıda bu faktörlere ilişkin bilgiler sunulmaktadır.

Anne-babanın tutum ve davranışları: Ailelerin çocuklarını destekleyici tutum ve davranışlarda bulunmaları eğitimin kalitesinin iyileştirilmesi adına önemli görülmektedir. Erken çocukluk ve erişkinlik dönemindeki aile desteği ve ilgisi ile ergenlik yıllarındaki akademik başarı ve okula uyum arasında pozitif yönde ilişki olduğu belirtilmektedir. Ailelerin çocukların eğitim kariyerini destekler tutum ve davranışları çocuğun ders etkinliklerine odaklanmasında önemli bir role sahiptir.

Eğitime katılım: Anne-babaların evde çocuklarıyla okulla ilgili sohbet etmeleri, onların ödevlerine yardımcı olmaları, okuldaki etkinliklere ve toplantılara gönüllü olarak katılmaları, öğretmenlerle görüşmeleri gibi birçok uygulama kapsamında değerlendirilen aile katılımı, öğrenci başarısını olumlu yönde etkilemektedir.

Anne-baba eğitim yönetimi: Çocuğun, aile ortamı ve çevresinde aldığı eğitim kişilik yapısını, sosyal ve zihinsel gelişimini etkilemektedir. PISA 2006’nın değerlendirmesi sonucunda, Türkiye’deki öğrencilerin matematik başarı puanı ile “baba ve annenin eğitimi izlemesi ve yönetmesi” ve “aile kültür zenginliği” değişkenleri arasında pozitif yönde bir ilişki bulunduğunu belirtmektedir. Ailelerin çocukların başarısını yönetme sürecinde stratejik düşünce planları yakın gelecekte çocukların girecekleri ulusal sınavlardaki başarısında etki edecektir. Ulusal sınavlarda başarılı öğrencilerin çoğunun öğrenim sürecinde okul dışı eğitim desteği aldığı bir gerçektir. Milli Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi(EARGED)  Başkanlığı eğitim araştırmaları sonucunda, ulusal sınavlarda başarılı öğrencilerin büyük çoğunluğunun aileleri eğitim-öğretim sürecinde ekin rol oynadıklarını göstermektedir.

Ailenin sosyo-ekonomik düzeyi: Öğrenci başarısında ailenin sosyo-ekonomik düzeyinin önemli yeri vardır. Ailenin sosyo-ekonomik düzeyi ile gelir düzeyi, yaşadıkları sosyal çevre ve toplum içerisindeki statüleri, bilgisayara sahip olma durumu gibi değişkenler kastedilmektedir. Son yıllarda yapılan çalışmalar ailenin sosyo-ekonomik düzeyinin okul başarısında önemli bir etkisinin olduğunu göstermektedir. Ailenin sosyo ekonomik düzeyi çocukların başarısını olumlu etkileyen bir faktördür. Bu durum çoğu zaman çocuğun derslere karşı yüksek özgüven  şeklinde kendisini göstermektedir.

Sonuç olarak; aile, çocukların akademik başarı sürecinde okul ve uygulanan öğretim programından çoğu zaman daha etkili olduğu bir gerçektir. ABD’de uygulanan home schooll (ev okullar), Voucher (Kupon), no child left behind (Hiç bir çocuk geride kalmasın) uygulamaları ve ülkemizde uygulanan her çocuk başarır projesi aile ve eğitim sistemi tarafından desteklenen her çocuğun başaracağının en somut göstergeleridir.

KAYNAKÇA

Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. T., & Rothstein, H. R. (2009). Introduction to meta-analysis. West Sussex, UK: John Wiley & Sons, Ltd.

Boyd, F. B. (2002). Motivation to continue: enhancing literacy learning for struggling readers and writers. Reading and Writing Quarterly: Overcoming Learning Difficulties, 18, 257–277.

Carlson, E. (1999). Early environtment support ve elementary school adjustment in middle adolescence. Journal of Adolescent Researc. 14(1), 72-94.

EARGED. (2010). Eğitim araştırmaları, Eğitime Destek Programı.

Koutsoulis, M. K., & Campbell, J. R. (2001). Family processes affect students’ motivation, and science and math achievement in Cypriot high schools. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 8, 108–127.